Eierstokkanker vaak pas laat ontdekt - Bravis Oncologie Centrum

In 2021 werd de diagnose eierstokkanker bij bijna 1.300 vrouwen in Nederland gesteld. Eierstokkanker (ovariumcarcinoom) is kanker die in de eierstok of eileider ontstaat. Het gevaar van deze kankersoort is dat het vaak relatief laat ontdekt wordt omdat vrouwen in het begin weinig tot geen klachten ervaren. “Hierdoor kan de tumor ongemerkt behoorlijk groot worden”, legt gynaecoloog Peggy Vencken uit.

Ongeveer de helft van de patiënten met eierstokkanker is ouder dan 70 jaar. Vrouwen melden zich bij de huisarts met klachten zoals een opgezette buik, snel een vol gevoel, geen trek in eten, misselijkheid, pijn in de onderbuik, vaker plassen dan normaal of gewichtsverlies. Wanneer de huisarts het niet vertrouwt en/of een cyste in de buik (een holte in het lichaam waarin vocht of weefsel zit) voelt, stuurt hij/zij de vrouw door naar de gynaecoloog.

Uitslag binnen één week
In het Bravis ziekenhuis werken drie gynaecologen met het aandachtsgebied gynaecologische oncologie. Zij bekijken, door middel van bijvoorbeeld een vaginale echo, een onderzoek van de buik en een CT-scan of een cyste goedaardig of kwaadaardig is. “De uitslag volgt meestal binnen een week. Dit is een spannende tijd voor de patiënt en de familie. We vinden het belangrijk dat ze zo snel mogelijk weten waar ze aan toe zijn en wat het behandelplan wordt”, vertelt Peggy.

Behandelmogelijkheden
Eierstokkanker kan in vier stadia voorkomen. “Wanneer er nog geen kankercellen in de buikholte zitten spreken we van een vroeg stadium (I en II). In dat geval is alleen een operatie om de tumor te verwijderen vaak voldoende. Bij een laat stadium (III en IV) heeft de kanker zich verspreid naar de buikholte of buiten de buik. Dan bestaat de behandeling meestal uit een uitgebreide operatie waarbij zoveel mogelijk tumoren verwijderd worden (debulking) en chemotherapie”, legt Peggy uit. Bij de operaties is ook een gynaecoloog van het Erasmus MC aanwezig.

Grote kans dat de kanker terugkomt
Omdat eierstokkanker vaak pas laat wordt ontdekt, is de kans dat de kanker na de behandeling terugkomt groot. Dit is meestal binnen drie jaar. “Om een terugkeer zo vroeg mogelijk op te sporen blijven patiënten bij ons onder controle. Maar als dat gebeurt, is genezing vaak niet meer mogelijk. We gaan er dan alles aan doen om de kanker te remmen en klachten te verminderen. Dit doen we met chemotherapie in combinatie met andere medicijnen”, geeft Peggy aan. De kans van overleving is afhankelijk van het stadium waarin de kanker ontdekt wordt. Gemiddeld zijn vijf jaar na de diagnose nog 38 van de 100 vrouwen met eierstokkanker in leven. Van de vrouwen met stadium I zijn dat er 87 van de 100.

Erfelijke factor
Ongeveer 15-20% van de vrouwen met eierstokkanker hebben een erfelijke aanleg. Je erft de aanleg dan van één van je ouders. De meest voorkomende erfelijke aandoening is een afwijking (mutatie) in het BRCA1 of BRCA2 gen. Vrouwen met deze afwijking hebben ook een grotere kans op het ontwikkelen van borstkanker. “Als je weet dat je deze afwijking hebt kun je ervoor kiezen om je eierstokken en eileiders rond je 40^ste preventief te laten verwijderen.”