terug naar startpagina borstcentrum
Als u een afwijking ontdekt in uw borst, zult u dit misschien in verband brengen met borstkanker. Dit is lang niet altijd terecht. Veel knobbels in de borst zijn gelukkig vaak goedaardig. Het is wel nodig om elke knobbeltje wat nieuw ontdekt wordt, te laten onderzoeken.
Er zijn verschillende soorten goedaardige afwijkingen.
Mastopathie is een verzamelnaam van goedaardige aandoeningen waarbij sprake is van goedaardige knobbels of andere onregelmatigheden en/of (erge) pijn in de borst(en), die geen gevaar voor de gezondheid opleveren, maar wel veel overlast veroorzaken.
Veel vrouwen hebben last van pijnlijke borsten, die regelmatig gespannen aanvoelen en nauwelijks aanraking verdragen. Bij mastopathie zijn één of meer knobbels in het borstweefsel te voelen. Het borstklierweefsel voelt vaak onregelmatig aan. De borsten kunnen heel gespannen zijn en groter worden. Soms is er afscheiding uit de tepel(s). Ook kunnen er cysten ontstaan (cysteuze mastopathie). Een cyste is een goedaardige holte gevuld met vocht. Een cyste kan spontaan groter worden, maar ook weer kleiner worden of zelfs verdwijnen.
Mastopathie kan voorkomen in één borst of in beide borsten. Zeker 10 procent van de vrouwen heeft, in ernstige of minder ernstige mate, last van mastopathie. Pijn speelt een grote rol in het leven van veel vrouwen met mastopathie. Bewegen en aanraken (sporten, traplopen, vrijen, kinderen knuffelen, op de buik liggen) is vaak erg pijnlijk. Maar ook bij gewoon stilzitten kunnen de borsten pijnlijk zijn.Samengevat:
Vormen van mastopathie
Er zijn twee vormen van mastopathie:
Angst voor kanker
Mastopathie is geen kanker. Het is een goedaardige aandoening, maar de angst dat het kanker zou kunnen zijn komt bij veel vrouwen met mastopathie voor. Veel vrouwen schrikken als ze een (nieuwe) knobbel in de borst voelen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, bestaat er bij de meest voorkomende vormen van mastopathie geen verhoogde kans op borstkanker. Wel kan iemand mastopathie hebben en daarnaast, net als elke andere vrouw, borstkanker ontwikkelen.
Mogelijke behandelingen
Ondanks het feit dat veel vrouwen last hebben van mastopathie, is er nog geen duidelijkheid over de oorzaak. Wel kan er veel worden gedaan om de overgevoeligheid te verminderen.
Een cyste is een andere veelvoorkomende goedaardige afwijking in de borst. Dit is een klein, met vocht gevuld blaasje. Een cyste kan bijvoorbeeld ontstaan door een verstopping in een melkgang. Vooral als er spanning op staat, is een cyste goed voelbaar als een ronde, stevige knobbel en die ook pijnlijk kan zijn. Soms zijn er verschillende cysten in één of in beide borsten aanwezig.
Vooral aan het eind van de menopauze kunnen aanvankelijk microscopisch aanwezige cysten duidelijk voelbaar worden. Na de menopauze komen cysten eigenlijk niet meer voor.
Bij lichamelijk onderzoek is een grote cyste soms als een onderhuidse zwelling zichtbaar. Gemiddeld is een cyste omstreeks 1 tot 2 cm groot, heeft een goed begrensd en glad oppervlak en lijkt los te liggen van zijn omgeving, men kan de cyste als het ware laten 'wiebelen'.
Wanneer u de mammapoli bezoekt wordt er altijd een mammografie en echografie gemaakt. Tenzij u jonger bent dan 30 jaar, dan is alleen het maken van een echografie geschikt.
De mammografie laat in het algemeen een duidelijke afwijking zien, die door zijn scherpe, ronde begrenzing geen verwarring geeft met andere afwijkingen in de borst. Dit geldt nog in sterkere mate voor de echografie, waarmee een met vloeistof gevulde holte wordt aangetoond.
Soms voert de radioloog een punctie uit om de cyste leeg te zuigen.
Een tumor in een cystewand, waarbij de wand afwijkend is van een normale cyste, is zeer zeldzaam. Wanneer er meerdere cysten zijn, vaak in wisselende grootte en bovendien dubbelzijdig, is het puncteren van alle cysten onmogelijk en onnodig; meestal kan worden volstaan met leegzuigen van één of slechts enkele klachten gevende cysten. Daarbij is dan tevens de diagnose met zekerheid gesteld.
Een fibroadenoom is het meest voorkomende goedaardige 'knobbeltje' in de borst. Het is een gladde, ronde of ovale knobbel, die meebeweegt met het borstweefsel. Het bevindt zich vaak in de buurt van de tepel. De grootte varieert van een halve tot vijf centimeter. Over het algemeen wordt een fibroadenoom echter niet veel groter dan 2 à 3 centimeter.
Fibroadenomen komen meestal voor bij vrouwen jonger dan 35 jaar. Driekwart van alle knobbeltjes op deze leeftijd is een fibroadenoom. Ze kunnen ook op oudere leeftijd voorkomen, maar eigenlijk niet meer na de overgang. Zijn fibroadenomen al aanwezig, dan nemen deze na de overgang meestal in grootte af.
Omdat een fibroadenoom hormoongevoelig is, kan de grootte veranderen. Dit is afhankelijk van de menstruatie. Daarnaast kan een fibroadenoom vóór de menstruatie extra gevoelig worden. Tijdens een zwangerschap kan een fibroadenoom onder invloed van de hormonen gaan groeien.
Belangrijk om te vermelden is dat een fibroadenoom een goedaardige afwijking is. Het is opgebouwd uit klier- en bindweefsel en heeft niets te maken met borstkanker. Daarom hoeft het ook niet verwijderd te worden.
De rol van radiologie
Een fibroadenoom kan op een mammografie zichtbaar zijn als een rond of ovaal vlekje tussen het borstklierweefsel. Na de mammografie volgt een echografie om de afwijking op een andere manier in beeld te brengen. Zo kan het worden onderscheiden van bijvoorbeeld een vochtblaasje (cyste). Bij vrouwen tot dertig jaar is een echografie alleen meestal voldoende.
Als de radioloog denkt dat uw knobbeltje mogelijk een fibroadenoom is, is de volgende stap het bepalen van de grootte van de afwijking en hoe deze eruitziet. De afwijking wordt met een dikke naald aangeprikt ,een zogenaamde 'histologische biopsie'. Via deze naald wordt een pijpje weefsel (of meerdere) opgezogen die later door de patholoog onder de microscoop wordt beoordeeld. U krijgt een vervolgafspraak op Borstcentrum Bravis om de uitslag te bespreken.
Behandeling
Wanneer is vastgesteld dat de afwijking een fibroadenoom is, is er een aantal mogelijkheden. In overleg met uw behandelaar wordt meestal besloten om verder niks te doen, omdat het een goedaardige afwijking is. Er hoeft ook niet gecontroleerd te worden.
Sommige vrouwen hebben echter veel last van hun fibroadenoom. Bijvoorbeeld omdat het voor iedere menstruatie pijnlijk is of omdat het precies onder de rand van de BH zit. Er kan dan besloten worden het fibroadenoom te verwijderen.
Dit kan op twee manieren:
De phyllodestumor is in principe een goedaardige afwijking die lijkt op een fibroadenoom. Een phyllodestumor kan zeer snel groeien, soms wordt deze in zes maanden tijd twee keer zo groot. De afwijking wordt operatief verwijderd en gecontroleerd, omdat deze vorm de neiging heeft steeds terug te komen. Een klein percentage hiervan kan kwaadaardig worden.
Feedback
